Tijdens de coronacrisis verbaas ik me soms over het gemak waarmee sommige mensen de oorlog uit de kast halen. Dat mensen zich net als in de jaren ‘40-‘45 buiten de maatschappij geplaatst voelen, omdat ze zonder coronatoegangsbewijs niet naar binnen mogen. Wie ben jij om die vergelijking te maken, denk ik dan. De meesten van ons hebben de oorlog niet eens meegemaakt. En je mag hier ook nog demonstreren!
Hoe anders is het verhaal dat ik las in een ingezonden brief in het Nieuw Israëlitisch Weekblad. Van een vrouw die corona ook met de oorlog vergeleek. Maar niet vanwege de QR-code, maar vanwege de stilte die ze tijdens de lockdown ervoer, de beperkingen op straat. Dat kende ze letterlijk van vroeger. Het gevoel van beklemming, van niets kunnen en niets mogen. Een gevoel dat werkelijk ergens vandaan komt.
Een herinnering is soms moeilijk te omschrijven, maar zelfs na een onderbreking van 80 tachtig jaar kan het er zomaar zijn. Een gevoel van leegte, of van onmacht. Waar iemand mee rondloopt laat zich niet altijd inhoudelijk vangen. Je gevoel – of het nou angst is of boosheid – zegt soms veel meer.